Δεν υπάρχει πράξη χωρίς θεωρία. Δεν υφίσταται δυνατότητα κατανόησης μιας κοινωνίας, χωρίς ένα ουσιαστικό θεωρητικό υπόβαθρο. Ακούγοντας και διαβάζοντας καθημερινά κάθε είδους αποφάν­σεις περί της κοινωνίας, συ­χνά δεν υποψιαζόμαστε ότι η θεωρητική μελέτη της δεν είναι μόνο μια «εμπειρο­τεχνική» ενασχόληση, αλλά και μια εξειδικευμένη επιστημονική δραστηριότητα. Ένα ση­μαντικό κομμάτι της θεωρίας των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών συνιστά πλέον η αρ­χαιολογική θεωρία, δηλαδή η θεωρητική μελέτη των κοινωνιών του παρελ­θόντος μέσα από τα υλι­κά τους κατάλοιπα.

Το βιβλίο είναι μια πραγματική αποκάλυψη για τον αναγνώστη. Ο εξαιρετικά ταπει­νόφρων και φαινομενικά εξειδικευμένος τίτλος του δεν προϊδεάζει για τον πλούτο και τη σημασία του περιεχομένου του. Αφενός, με αφορμή την αρχαιολογική θεωρία το βιβλίο μυεί τον αναγνώστη σε ένα πολύ ευρύτερο φάσμα βασικών κοινωνιολογικών και επιστημολογικών εννοιών (π.χ. θετικι­σμό, εξελικτισμό, μαρξισμό, δαρβινισμό, μεταμοντερνισμό, κλπ.). Αφετέρου, οι σύνθετες αυτές θεω­ρητικές έννοιες καθίστανται προσιτές στον καθένα μέσω της σπάνιας γλα­φυρότητας της αφήγη­σης και του ιδιαίτερου χαρίσματος του συγγραφέα. Ο Βρετανός αρ­χαιολόγος Matthew Johnson δεν είναι απλώς ένας από τους καλύτερους γνώστες της αρχαιο­λογικής και κοινωνικής θεωρίας διε­θνώς, αλλά και ένας εμπνευσμένος ακαδημαϊκός δάσκαλος

Σύμφωνα με τον συγγραφέα, «είμαστε όλοι θεωρητικοί», είτε το θέλουμε είτε όχι. Το βιβλίο αυτό ανοίγει τον δρόμο για να γίνουμε καλοί και καταρτισμένοι θεωρητικοί, συνειδητοποιώντας τη ση­μασία της θεωρίας, τον διαρκή διάλογο μεταξύ παρελθόντος και παρόντος και τη θεμελιώδη αξία του θεωρητικού πλουραλισμού και της κριτικής σκέψης.