Στη βραβευμένη πραγματεία του Περί της ελευθερίας της βούλησης, ο Schopenhauer υποβάλλει τούτο το κεντρικό και πάντα επίκαιρο φιλοσοφικό πρόβλημα σ’ ενδελεχή, πρωτότυπη, ολοκληρωμένη και συνάμα εύληπτη ανάλυση. Καταδεικνύει μ’ αυτήν πως οι αν­θρώπινες πράξεις καθορίζονται από τη δράση των κινήτρων επί του αμετάβλητου ανθρώπι­νου χαρακτήρα με αναγκαιότητα εξίσου αδή­ριτη όπως κι εκείνη που καθορίζει τα λοιπά φαινόμενα του κόσμου. Φανερώνει επιπλέον το πού έχει τις πηγές της η πλάνη πως η ανθρώπινη βούληση είναι ελεύθερη. Με τούτα, ωστόσο, η ανθρώπινη ελευθερία δεν αίρεται, αλλά μετατοπίζεται στο υπερβατολογικό πεδίο του νοητού χαρακτήρα.

Η εν λόγω πραγματεία είναι ένα από τα μικρότερης έκτασης γραπτά που πλαισιώνουν το κύριο έργο του Schopenhauer και αναπτύσσουν εμβριθέστερα απ’ ό,τι εκείνο ένα κεντρικό φι­λοσοφικό ζήτημα. Η ενδελεχής ανάλυση στην οποία υποβάλλεται εδώ το ερώτημα περί της ελευθερίας εξακολουθεί και σήμερα να πα­ρουσιάζει αμείωτο ενδιαφέρον.