
Alain Robbe–Grillet
Η ζήλια
Το 1957, όταν εμφανίζεται Η ζήλια, αρκετοί μιλούν για το τελευταίο μέρος μιας τριλογίας: έχουν προηγηθεί Οι γόμμες (1953) και Ο ηδονοβλεψίας (1955) και ήδη δύο από τους μείζονες αντισυμβατικούς θεωρητικούς της λογοτεχνίας, ο Μ. Μπλανσό και ο Ρ. Μπαρτ, έχουν ταχθεί υπέρ της ανοίκειας ματιάς του Ρομπ-Γκριγιέ πάνω στα πράγματα που άλλαζε άρδην το τοπίο της αφήγησης και τις ευκολίες του αναγνώστη. Η ζήλια χαρακτηρίζεται από την εμμονή ενός συνεχούς παρόντος: τα τέσσερα από τα εννέα κεφάλαια αρχίζουν με τη λέξη «τώρα» και η αφήγηση επανέρχεται σχεδόν αυτιστικά, πάλι και πάλι, στη νοτιοδυτική γωνία της σκεπής - η σκιά της κολόνας που τη στηρίζει μετακινείται σαν λεπτοδείχτης ηλιακού ρολογιού μετρώντας μονότονα τη διαδοχή των ημερήσιων και των νυχτερινών εικόνων, των γευμάτων, των δείπνων, των απεριτίφ, που επαναλαμβάνονται εις το διηνεκές, πολλαπλασιάζοντας έναν χρόνο στατικό (καθ' ότι κυκλικό). Ο κόσμος των πραγμάτων είναι εκεί, πάντα στη θέση του: οι τρεις πολυθρόνες στη βεράντα, το χαμηλό τραπέζι, η μεταλλική παγοθήκη, τα ποτήρια, η ξεβαμμένη κουπαστή του κιγκλιδώματος, ο γυμνός τοίχος της τραπεζαρίας με τον μαυριδερό λεκέ από τη σκοτωμένη σαρανταποδαρούσα, ο κίτρινος λεκές στο λευκό τραπεζομάντιλο, το ελάττωμα του γυαλιού που αλλοιώνει τα σχήματα πίσω από το τζάμι του παραθύρου - οι μικρές καθημερινές ανάσες ενός σπιτιού που θαρρείς πως οργανώνει τη ζωή των ενοίκων του. Η τυπική τριγωνική σχέση ενός συμβατικού ζεύγους και του παρέμβλητου τρίτου προσώπου αποδομείται ευρηματικά. Ο αναγνώστης αυτής της ουδέτερης αφήγησης δίχως τέλος και αρχή, που φιδογυρίζει συνεχώς στα ίδια στιγμιότυπα και αποκαλύπτει βαθμηδόν νέες λεπτομέρειες στο ίδιο τετριμμένο τοπίο της καθημερινότητας, αντιλαμβάνεται κλείνοντας το βιβλίο ότι έχει παρακολουθήσει και ο ίδιος στα κλεφτά, μέσα από τις γρίλιες, την ανάπτυξη του δίσημου τίτλου.
Λίζυ Τσιριμώκου
Όταν με ρωτούν τι πραγματεύεται κάποιο βιβλίο, νιώθω πολύ αμήχανα και δεν έχω τι να πω. Δεν ξέρω περισσότερα από αυτά που υπάρχουν στο βιβλίο. Όχι πως δεν συμβαίνει τίποτα, αντίθετα συμβαίνουν πολλά, αλλά και τα αντίθετά τους. [...] Είμαι ένας ρεαλιστής συγγραφέας, αντικειμενικός, δημιουργώ έναν κόσμο φανταστικό χωρίς να τον κρίνω. Ούτε τον δέχομαι ούτε τον καταδικάζω, απλώς διαπιστώνω την ύπαρξή του ως καλλιτεχνική και λογοτεχνική πραγματικότητα.
Στοιχεία έκδοσης
- Λογοτεχνία, Ξένη Λογοτεχνία
- Alain Robbe–Grillet (συγγραφέας), Μαρία Ευσταθιάδη (μετάφραση-επίμετρο)
- Σμίλη
- 222
- 9789607793676