Το ημερολόγιο του Θεοτοκά διαθέτει την εξής χαρακτηριστική αμεσότητα: δεν πρόκειται για αναδρομική εξιστόρηση αλλά για συγχρονική με τα γεγονότα συγγραφή, όπου εκφράζονται ανησυχίες, διατυπώνονται εικασίες, κρίνονται πρόσωπα και διαψεύδονται προσδοκίες. Σε πολλές από τις σελίδες του καταγράφεται ο παλμός της εποχής, η αντίδραση των απλών ανθρώπων στην κήρυξη του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, στην εισβολή των Γερμανών και την Κατοχή. Δεν έχουμε βέβαια ιστορία γεγονότων, αλλά απόδοση του γενικού κλίματος, περιγραφή της ατομικής ανησυχίας και του φρονήματος του απλού ανθρώπου. Η πολιτική, ιδεολογική και λογοτεχνική ζωή αυτής της ταραγμένης εποχής αποτυπώνεται ανάγλυφα στο ανά χείρας πολύτιμο ντοκουμέντο. Η συμπληρωμένη έκδοση των Ημερολογίων είναι, επιπλέον, απαραίτητη για την κατανόηση του συνολικού έργου του Θεοτοκά.